Hoe je de beste vla in de supermarkt kiest (zonder je te laten misleiden door de verpakking)

Om te beginnen is het de moeite waard om naar de ingrediëntenlijst te kijken. Als die lijkt op het zelfgemaakte recept (volle melk, eigeel, suiker en kaneel), zit je op het goede spoor. Deze ingrediënten voegen niet alleen smaak en romigheid toe, maar zijn ook een aanwijzing dat het product kwaliteit boven productiezuinigheid heeft gesteld.

Volle melk bijvoorbeeld, die in veel kwaliteitsvla zit, zorgt voor natuurlijk vet, wat zowel de textuur als de smaak verbetert. Eigeel maakt niet alleen dik en geeft die karakteristieke gele tint, het is ook een bron van voedingsstoffen en een ingrediënt met gastronomische waarde. Kaneel behoeft geen introductie: het aroma maakt het verschil tussen een echte vla en een vla die het idee nauwelijks oproept.

Niet alle opties op de markt zijn echter gebaseerd op deze eenvoudige formule.

Een van de eerste dingen die opvalt op sommige verpakkingen is de kleur van de vla. Hoewel het lijkt alsof er eigeel in zit, komt de gouden tint vaak niet van het ei, maar van kleurstoffen zoals norbixine, ook bekend als E160b(ii). Het is een natuurlijk voorkomende toevoeging (afgeleid van annatto), maar de aanwezigheid ervan geeft vaak aan dat het originele recept is aangepast om kosten te besparen.

Zulke vervangingen zijn niet gevaarlijk, maar ze verwateren wel het authentieke karakter van het dessert. Hetzelfde geldt voor verdikkingsmiddelen zoals maïszetmeel, xanthaangom of carrageen, die worden gebruikt om de zijdeachtige textuur na te bootsen die in een zelfgemaakt recept meestal wordt bereikt met melk of room en ei.

Een ander belangrijk aspect om te overwegen is de hoeveelheid suiker. Veel commerciële vla bevat tussen de 15 en 17 gram per 100 gram, wat neerkomt op ongeveer vier theelepels per portie. Als we dit vergelijken met een zelfgemaakt recept, waar meestal maar één theelepel per 100 gram wordt gebruikt, is het verschil opmerkelijk. Deze overdaad is niet alleen een kwestie van smaak: de Wereldgezondheidsorganisatie beveelt aan dat vrije suikers niet meer dan 10% van de dagelijkse calorie-inname mogen uitmaken en suggereert dat het terugbrengen tot minder dan 5% (ongeveer 25 gram per dag voor een volwassene) extra voordelen voor de gezondheid kan hebben. Kijk dus goed op het etiket: als suiker bij de eerste ingrediënten staat, is het waarschijnlijk meer dan je zou verwachten in een dessert dat we met enige regelmaat eten.

Sommige merken gebruiken zoetstoffen zoals sucralose of acesulfaam kalium om het caloriegehalte te verlagen. Ze zijn een goed alternatief als je suiker wilt verminderen, maar ze overtuigen niet altijd de smaakpapillen: ze kunnen de smaak veranderen of een nasmaak achterlaten die niet iedereen lekker vindt.

Kaneel en vanille zijn twee klassieke smaakmakers in vla, maar ze zijn niet altijd afkomstig van natuurlijke specerijen. In goedkopere producten worden vaak kunstmatige aroma's gebruikt om de smaak en geur na te bootsen zonder echte ingrediënten toe te voegen. Deze aroma's vormen geen risico, maar ze bieden niet dezelfde sensorische en gastronomische waarde. Als op het etiket alleen "aroma" staat, zonder de herkomst te vermelden, is het waarschijnlijk een synthetisch of kunstmatig aroma om dat van echte zelfgemaakte vla na te bootsen.

Het lijkt misschien logisch om te denken dat de vla met het laagste vetgehalte altijd het gezondst is. Maar er zijn nuances. Vetten die afkomstig zijn van volle melk of eigeel moeten niet worden gedemoniseerd. Niet alleen voegen ze smaak en verzadiging toe, ze zorgen er ook voor dat het product een natuurlijke textuur heeft en dat er niet zoveel toevoegingen nodig zijn.

Daarentegen compenseren veel "light" of caloriearme vla het gebrek aan vet met meer verdikkingsmiddelen en zoetstoffen. Zijn ze slechter? Niet noodzakelijkerwijs. Het hangt allemaal af van onze behoeften en voorkeuren, maar het is belangrijk om te weten wat we kiezen.

Als je op zoek bent naar een vla die lijkt op een traditionele vla, is het de moeite waard om het etiket te controleren om er zeker van te zijn dat het volle melk, eigeel en kaneel bevat, en dat er niet te veel suiker, additieven, conserveringsmiddelen of kleurstoffen worden gebruikt om het uiterlijk, de geur of de smaak van het product kunstmatig te verbeteren. Custards die worden gepresenteerd als "gourmet" of "select" voldoen meestal beter aan deze criteria, hoewel ze natuurlijk vaak veel duurder zijn.

Kortom, het kiezen van een goede vla in de supermarkt is niet alleen een kwestie van prijs of verpakkingsontwerp. Het is vooral een kwestie van informatie. Weten hoe je de etiketten moet interpreteren en herkennen welke ingrediënten iets toevoegen (en welke iets wegnemen) kan het verschil maken tussen een gelegenheidsdessert en een dessert dat zonder gevolgen herhaald wordt. Het is geen kwestie van industriële producten demoniseren, maar van verstandig consumeren: minder suikers, herkenbare ingrediënten, natuurlijke aroma's en zo min mogelijk onnodige toevoegingen.

Want uiteindelijk moet een goede vla niet lijken op een chemische formule, maar op het traditionele recept, het recept dat ruikt naar thuis en smaakt zoals het hoort te smaken.