Versier voor Kerstmis met wat je al in je keuken hebt (en waar je niet aan dacht om te gebruiken).

Kraftzakken, de typische bruine papieren zakken uit de supermarkt, verbergen, gevouwen en aan elkaar geplakt, grote sterren of sneeuwvlokken met een Scandinavisch tintje. Je hoeft alleen maar een paar geometrische motieven uit te knippen en als je ze uitwaaiert, ontstaat er een licht stuk dat aan het plafond, op een tafel of tegen een kale muur kan worden opgehangen. Niemand zal vermoeden dat het van de wekelijkse boodschappen komt: het bruine papier in XXL-formaat wordt de perfecte decoratie voor een sobere, warme en zeer fotogenieke kerst.

Een bosje kaneelstokjes gebonden met keukentouw, een paar kruidnagels die uitsteken, hier en daar een anijsster... en opeens is de boom niet langer versierd met plastic balletjes maar ziet hij er rustieker, huiselijker en kruidiger uit. Deze groepjes kunnen aan takken hangen, de voet van een kandelaar omhelzen, een dikke kaars omringen of een linnen servet op tafel vasthouden. Het zijn geen perfecte ornamenten, maar kleine aromatische boeketjes die vertellen wat er in dat huis wordt gekookt.

Hier is iets meer handwerk voor nodig, maar de beloning is bijna spectaculair. Met een paar goed gewassen, gelijmde en geverfde bierblikjes kun je kleine metalen figuurtjes maken die doen denken aan Midden-Europese tinnen soldaatjes, dezelfde die de notenkrakers en winteretalages bevolken. Rood, wit en goud geschilderd, op een rij op de schoorsteenmantel of in de boom gehangen, hebben ze dat ironische en nostalgische van oud speelgoed, met het bijzondere dat ze zijn ontstaan uit iets dat was voorbestemd om te worden weggegooid.

Gedehydrateerde sinaasappelschijfjes hebben iets weg van glas-in-lood: licht, doorschijnend, bijna als kleine citruskristallen. Geregen aan een eenvoudig touwtje of bijeengehouden met houten clips, worden het slingers die net zo goed werken in de boom als rond de kerstkrans van sparren of dennentakken die de deur siert. Onder het warme licht van LED-lampjes geven het amberkleurige van de pulp en het geroosterde randje van de schil de indruk dat het huis naar Kerstmis ruikt.

Wijnglazen, ondersteboven geplaatst of op verschillende niveaus, worden onberispelijke dragers om hoogtes te creëren in het midden van de tafel. Binnenin kan een dennentakje, een balletje, een gedroogde bloem verborgen worden; bovenop een fijne kaars of een lichtornament. Het gebaar is minimaal, het zet het alledaagse glaswerk op zijn kop, maar het effect doet denken aan een hedendaags stilleven: transparant, lichtgevend en zonder een enkel stuk dat speciaal voor de gelegenheid is gekocht.

Gevouwen, bedekt en samengevoegd worden de papieren onderleggers driedimensionale sterren of sneeuwvlokken die eruit zien als kant dat in de lucht hangt. Groepeer er gewoon een aantal in verschillende groottes en hoogtes om een hoek van de kamer op te vullen, het midden van de tafel te markeren of een klein sterrenbeeld op het raam te tekenen. Het matte wit van het papier, met zijn delicate opengewerkte werk, filtert het licht en creëert zachte schaduwen op de muur, waardoor het huis een sfeer van stille sneeuw krijgt en een verrassend elegante decoratie zonder huiselijk te worden.

Eierdozen, in kleine "bloemen" gesneden en geverfd of in hun oorspronkelijke grijs gelaten, worden aan een touwtje geregen samen met gedroogde bladeren, takjes of klein fruit. Het resultaat is een lichte slinger die een raam, keukenplank of trapleuning kan omlijsten. Er is iets bijzonder teder aan zo'n bescheiden voorwerp, ontworpen om tientallen ontbijten te beschermen, dat uiteindelijk over het huis zal waken als alle kerstlampjes uitgaan.

Omgedraaid, uitgeknipt en goud geverfd worden de plastic flessen omgetoverd tot bellen die eruit zien als iets uit een oude etalage. Een strik van lint, een touwtje als klepel en, indien gewenst, een klein detail, een kraal, een groen takje, een handgeschreven label, zijn genoeg om de illusie compleet te maken. In een groep opgehangen op een tafel, aan een deurkozijn of bij een guirlande weerkaatsen ze het licht met zachte glinsteringen en zetten ze de toon voor die kerstmix van glitter, vakmanschap en voorwerpen die achter uit de kast zijn gered.

Er zijn kurken die je bijna zonder erbij na te denken bewaart, alsof ze iets bewaren van het gesprek en de toast waarmee ze op tafel kwamen. Met slechts een paar materialen worden het kleine kerstengeltjes die je niet kunt missen: een kurk als lijfje, een houten kraal als hoofd, vleugels geknipt uit oud boekpapier en een stuk linnen dat dienst doet als jurk of lint. Hangend aan de boom, gegroepeerd op een plank of op het bord, de plaats van elk diner markerend, hebben ze die zelfgemaakte charme die niet pretendeert perfect te zijn. Uiteindelijk zijn ze bijna een intentieverklaring: recyclen, hergebruiken en vieren, allemaal in dezelfde figuur.

Meer ideeën met kurken: kerstrendieren

Bij Petitchef hebben we ook enkele kerstrendieren gemaakt met wijnkurken die heel goed passen bij deze manier van decoreren. Als je verder wilt experimenteren met dit materiaal, heb je hier de stap-voor-stap handleiding:

Uiteindelijk gaat al dat versieren met wat er in de keuken stond niet alleen over vindingrijkheid en budget. Het gaat over het kijken naar zakken, blikken, kurken en overgebleven ingrediënten en toegeven dat ze deel uitmaken van het verhaal van het jaar. Het zijn niet alleen onberispelijke rekwisieten, maar het materiële bewijs van wat er op tafel heeft gestaan. Hiermee decoreren gaat niet alleen over besparen of recyclen: het gaat over accepteren dat het kersttafereel is opgebouwd uit het bewijs dat we hier zijn geweest, hebben geleefd, gekleurd, gevierd wat we konden met wat we hadden.