De Tien ? Deel 3 -

In mijn reeks `De Tien`ditmaal Maarten van Laarhoven, journalist en auteur van wijnrubriek `Flessen Trekken` bij Dagblad de Limburger / Limburgs Dagblad. Mijn kennismaking met Maarten was vorig jaar voor de zomer nadat ikzelf door hem werd geïnterviewd. `Flessen Trekken` is een heerlijke wijnrubriek die door iedereen gelezen en begrepen wordt. Geen vermoeide krachttermen, maar juist hét verhaal en de mensen achter de wijn weten te beschrijven. Verdere introductie van Maarten behoeft geen betoog; de antwoorden spreken voor zich!

1: Wanneer en hoe is je interesse voor wijn ontstaan ?

"Beetje lang verhaal. Ik zal elf, twaalf jaar geweest zijn toen ik bij een etentje bij kennissen van mijn ouders voor het eerst voorzichtig aan een glas rode wijn mocht nippen. Lekker vond ik de vreemd ruikende vloeistof toen nog lang niet; spannend des te meer. Die geur heb ik jarenlang vastgehouden. Een madelaine-moment (lees Proust) dat ik al diverse keren heb gebruikt in mijn columns. Bij de eerste snuif aan het glas trof ik namelijk een geur die ik lang niet had waargenomen. Ik herinner me nog dat mijn gedachten onmiddellijk afdwaalden naar het versgeslepen paarse (!) kleurpotlood van juffrouw Ans, mijn eerste leerkracht op de kleuterschool.

Ik had er destijds uiteraard nog geen idee van hoe die karakteristieke geur in de wijn verzeild geraakt zou kunnen zijn, maar verbijsterd was ik wel: hoe kon een wijn nou ruiken naar het favoriete potlood uit mijn kleutertijd?
Zo'n tien jaar later ? rond mijn tweeëntwintigste dus ? las ik voor het eerst dat sommige wijnen bij kenners associaties opriepen met potloodslijpsel. Mijn interesse was gewekt. Ik ging me afvragen waarom de ene wijn die geur wél had en de andere niet. Het begin van een fascinerende liefhebberij.''

2: Voor je artikelen in DDL bezoek je regelmatig wijngebieden in het buitenland . Welke regio boeit je het meeste en waarom?

"Een kleine rechtzetting: vrijwel al mijn wijnreizen (een enkele uitgezonderd) maak ik privé, aangezien de reisbudgetten op de krant helaas steeds kleiner worden. De (wijn)wereld is evenwel groot en de lijst van landen/gebieden die ik wil bezoeken groeit nog met de week. Inmiddels heb ik me erbij neergelegd dat je niet overal geweest kunt zijn. Je hoeft ook niet per se overal naartoe, want de geuren, smaken en beelden komen wel naar jou toe. Internet is voor wijnliefhebbers een fantastische uitvinding. Veel wijndomeinen hebben sites waar je je lippen bij aflikt. Proef de wijn en bezie het landschap vanuit je eigen huiskamer. Als je de weg een beetje weet kun je hele nuttige virtuele reizen maken. De vraag welke streek me het meeste boeit is lastig te beantwoorden. Ik wil mijn geliefde Frankrijk niet ontrouw zijn, maar toch snak ik steeds meer naar gebieden waarvan de wijnen niet ken. Zo was ik de afgelopen nazomer in Campanië, in de buurt van Napels. Wat ik daar aan prachtige Taurasi's heb geproefd grenst aan het onwaarschijnlijke. Grote wijnen, een schitterend gebied, maar in Nederland tref ik maar weinig mensen die de wijnen kennen.
Qua wijnlanden buiten Europa neig ik steeds meer naar Chili, Australië en de Verenigde Staten. Ik heb er al zoveel schitterend spul van geproefd dat ik me er de komende tijd verder in wil verdiepen."

3: Laatst nam ik deel aan een blindproeverij. Van de acht wijnen, beoordeelde ik er maar twee goed. Moderne vinificatie en commerciële belangen (iedereen wil Merlot en Chardonnay) zijn mijns inziens een oorzaak. Wat is jou opinie?

"Mijn bescheiden mening ? niet bijster origineel, maar wel ingegeven door oprechte zorg - is dat Nederland veel te veel vertrouwt op de diverse vijfeurogidsjes die her en der verkrijgbaar zijn. De beste wijnen onder de vijf euro, schrijven ze dan op zo'n kaft. Persberichtje erbij, aandacht in de populaire media en binnen de kortste keren denkt heel Nederland dat het voor een prikkie goede wijn aan het drinken is. "Kijk maar", wordt geredeneerd, "al die beroemde wijnkenners zeggen het toch zelf? Nou dan."
"Ik denk dat er al heel veel gewonnen zou zijn als die gidsjessamensteller er eens mee zouden beginnen de zaak om te draaien door al dat 'omfietsspul' de karakteriseren als de Minst slechte wijnen onder de vijf euro. Dan hadden ze er in elk geval aan mij een vriend bij. Het zijn dit soort bewegingen ? mensen doen geloven dat ze voor een dubbeltje op de eerste rang kunnen zitten ? die ertoe leiden dat de smaakvervlakking steeds harder toeslaat. De meeste mensen willen makkelijk drinkbaar spul, waar ze niet te lang bij hoeven stilstaan en dat, als het effe kan, goedkoop is Vaak ook drinken ze elke avond hetzelfde. Zo kom je dus op de merlots en chardonnays die technisch weliswaar in orde zijn, maar waarop de echte liefhebber snel uitgekeken raakt. Maar zeg nou zelf: denk je nou werkelijk dat zo'n gidsjessamensteller al dat goedkope spul zelf drinkt? Een andere oorzaak voor het als onvoldoende beoordelen van veel wijnen is je eigen smaakontwikkeling. De oude Albert Heijn heeft eens gezegd dat ze hem er niet op moeten aankijken dat er ook doorsnee wijnen in zijn zaak verkocht worden: 'ik heb de mensen wijn leren drinken. Als ze na verloop van tijd iets beters willen, is dat niet mijn schuld.' Daar zit iets in. Niettemin krijg ik als criticus geregeld wijnen opgestuurd die ikzelf als 'niet interessant' of zelfs als 'slecht' beoordeel. Geen haar op mijn hoofd die erover peinst om zo'n wijn dan met mijn lezers te delen: een enkele keer wordt zo'n afzender dan boos en stuurt me niets meer. Het zij zo. Gek overigens dat je niemand ooit hoort beweren dat een Renault Twingo eigenlijk een Mercedes is, maar dan eentje voor minder geld. Of dat een doorzonwoning net zoveel wooncomfort verschaft als een villa. Als het over wijn gaat, is elke vergelijking kennelijk geoorloofd.

4: Limburgse wijnbouwers hebben een topoogst binnengehaald. Ben je liefhebber van Limburgse wijnen?

Zeker. De betere wijnen uit Limburg hebben mijn aandacht, al moet ik erbij zeggen dat Limburgse wijn as suchin mijn ogen niet bestaat. De verscheidenheid in kwaliteit is nog veel te groot. Maar onze streek telt zeker toppers. Onlangs nog proefde ik de 2007 Pinot Gris Barriques van de Apostelhoeve. Deze wijn gooide in oktober van dit jaar hoge ogen tijdens een groot concours in Wenen. Zelf proefde ik hem tijdens een blindproeverij in aanwezigheid van de maker zelf, en zie: deze Limburgse wijn hield prima stand naast een premier cru uit Puligny-Montrachet (2006 Folatières van Joseph Drouhin). En wat de denken van de 2006 Pinot Noir van wijnkasteel Genoels-Elderen, vlak over de grens bij Maastricht? Een plaatje van een wijn. Pinot noir zoals pinot noir bedoeld is.

5: Liever wit of liever rood en welke is je topfavoriet?

Had ik het, bij een ongelimiteerd budget, zelf helemaal voor het zeggen, dan zou er ten minste een keer per week (maar liefst nog vaker) een grote witte bourgogne opengaan? .Maar los daarvan: rood, wit, rosé; het kan op zijn tijd allemaal even majestueus zijn.

6: Op mijn blog heb ik regelmatig aandacht gegeven aan `brunellogate`. Een kapitale blunder. Over blenden van de sangiovese met Franse rassen die het imago van Montalcino geen goed heeft gedaan. Geen brunello meer voor jou?

Dat gaat wel heel ver, al moet ik toegeven dat ik wel even zat te beven toen de eerste berichten naar buiten kwamen. Zou er ook geknoeid zijn bij de tophuizen waarvan ik nog enkele flessen in de kelder had? Gelukkig bleek het mee te vallen, maar voor de streek zelf (ik kom er trouwens erg graag) was het natuurlijk geen reclame. Maar of het blenden echt zo erg is? Ik weet het niet. Als de wijnboer oprecht van mening is dat zijn producten er beter van worden, moet hij vooral die mogelijkheid krijgen, vind ik. Waar al te strakke keurslijven toe kunnen leiden, hebben we immers in het Italië van de jaren zestig en zeventig gezien. We zijn er nog steeds getuige van in Frankrijk. Heeft de Italiaanse wijnrevolutie ons zoveel slechts gebracht? Integendeel. Kijk maar naar de super-Toscaners, of naar Bolgheri (Sassicaia). Stuk voor stuk wijnen die groot zijn geworden doordat hun koppige makers de autoriteiten maar bleven tarten en precies deden wat hun goeddunkte.

7: Duitsland maakt de laatste jaren, kwalitatief gezien, een grote sprong. Ben je liefhebber van Duitse wijnen of liever de Elzas?

Ik ben gek op veel wijnen uit Duitsland (droge rieslings uit de Rheingau; pinot noirs uit het zuiden), al moet ik tegelijkertijd vaststellen dat ik er geen verwoed verzamelaar van ben. Ook hier geldt: 'Duitse wijn' bestaat volgens mij niet, net zo min als je typisch Limburgse wijn hebt. Met de Elzas heb ik heel veel moeite. Wat grotendeels te wijten is aan het feit dat er heel veel slecht dan wel matig spul op de markt is. Als ik er ben, laat ik me in restaurants graag verleiden tot de keuze van de sommelier. Thuis heb ik veel te vaak Elzassers gedronken die me tegenvielen. Te log, te zwaar of gewoon onevenwichtig. Zelfs het begrip grand cru zegt me in de Elzas weinig. Het benzineluchtje (goût de pétrol) dat sommigen als zeer aantrekkelijk ervaren in een grote riesling, hoeft voor mij niet. Ik zal er geen vrienden mee maken, maar het is mijn persoonlijke mening. Ik wil bij mijn eten wijn ruiken en proeven, en geen brandstof.

8:Wat is je grootste `schat` in je wijnkelder.

Dat zijn er tientallen. Als ik in mijn kelder sta, verheug ik me al ten volle op de mooie avonden die ik nog ga beleven. Maar als je namen wilt horen: de Barbaresco's van Gaja. De Biondi-Santi's zijn natuurlijk ook niet te versmaden. Stuk voor stuk wijnen (ik heb ze vaker mogen drinken) die, voor zover mijn ervaring reikt, behoren tot het beste dat ik ooit geproefd heb.

9: Koop je wel eens op wijnveilingen en wat vind je ervan ?

Zelden. Liever koop ik af en toe een grote fles om zelf te laten rijpen. Maar het kistje 1975 Château Pavie dat ik een paar jaar geleden voor weinig geld wist te bemachtigen op een veiling in België is mij goed bekomen. Ik zou het dus misschien wat vaker moeten doen, al las ik onlangs in The Wine Spectator dat kopen op veilingen tricky business is. De markt is vooral in de allerhoogste prijsklasse, vergeven van de vervalsingen. Er is meer 1947 Pétrus te koop dan er ooit gemaakt is, en 1945 Mouton-Rothschild was in de jaren '60 een zeldzame wijn. Tegenwoordig duikt hij plotseling overal op. Het lijkt het topje van de ijsberg.

10: Welke fles(sen) wijn staat hoog op je verlanglijstje?

Le Montrachet van Comtes Lafon. Misschien het spaarvarken maar eens stukslaan. Een andere Montrachet is trouwens ook goed.